Over de beiaardier die in een klok veranderde
door Katinka Polderman,  Paul en Menno de Nooijer, Erik Bosgraaf, Izhar Elias, Bart de Vrees, Karina Kroft en Jorrit Tamminga

★★★★★ De Telegraaf, Algemeen Dagblad, PZC, Spijkers met Koppen, Volgspot, Nooit meer Slapen, De Ochtend Van 4, Omroep Zeeland, Tijd voor Max.
“Avontuurlijke samenwerking waarbij film, muziek en theater samensmelten”
“Dit alles leverde een elektronische fabel op, waarvan de kracht schuilt in de lieflijke kleinheid van alle zaken waarmee de voorstelling is opgebouwd”
“De scènes liepen ook zo vloeiend in elkaar over. En alles zo subtiel gedaan”
“Mijn hoofd zit nog vol van de beelden en de muziek”
“Een indrukwekkend verhaal, eigentijds theater en mooie muziek”
“Ontzettend knap gedaan hoe een persoonlijk verhaal is vertaald naar het podium”
“Het eind was zo hoopvol, ontroerend!”
“Prachtig eerbetoon aan wereldberoemde stadsbeiaardier” ★★★★★

Muziektheatervoorstelling “Over de beiaardier die in een klok veranderde” vertelt het tragikomische verhaal over het leven en dood van een beiaardier en zijn wedergeboorte als klok. Centraal staat zijn optreden voor Lou Reed in New York.

Katinka Polderman vertelt en zingt het verhaal, samen met de filmbeelden en performance van Paul en Menno de Nooijer en composities van Jorrit Tamminga. Erik Bosgraaf, Bart de Vrees en Izhar Elias ondersteunen met hun live muziek en elektronische klanken de wonderbaarlijke geschiedenis van de klok, onder regie van Karina Kroft.

Het verhaal wordt verteld met persoonlijke en anekdotische liedjes en teksten, muziek geïnspireerd op het lievelingsrepetoire van de beiaardier (Perfect Day, Tico Tico), klanken die dicht bij de beiaardier stonden (zee, beiaardklokken), videobeelden (animaties van de kerktoren) en archiefbeelden (de jonge beiaardier in het televisieprogramma Verrekijker, fragment beiaardier in Top2000 a Go-Go). Ook wordt het gietproces van een klok uitgelegd en de filmbeelden laten verschillende scheppingsprocessen zien, bijvoorbeeld met klei-animaties.

Componist en initiatiefnemer Jorrit Tamminga is de zoon van de beiaardier, de hoofdpersoon van “Over de beiaardier die in een klok veranderde”. “Met De Klok ga ik verder met de uitwerking en inzet van onze beeld- en muziektaal, zoals vaak in mijn samenwerking met Paul, Menno, Erik en Izhar. In de samenwerking met Katinka pas ik een eigen vorm van songwriting toe, om haar teksten van elektronische muziek te voorzien”.

Katinka Polderman: “Bij het maken van “Over de beiaardier die in een klok veranderde” ontstaan de liedjes in samenspraak met de overige makers en staan ze in dienst van de voorstelling, waardoor er andere onderwerpen worden aangesneden dan die waar ik normaal zelf mee zou komen. Voor deze voorstelling schrijf ik ook wat meer sfeervolle, theatrale, duidelijk niet-cabareteske liedjes. Er is in deze voorstelling ruimte voor het experiment en ik verheug me daarop”. De oud-oom van Katinka Polderman was ook beiaardier en tevens de leraar van hoofdpersoon.

Paul en Menno de Nooijer: “Het project “Over de beiaardier die in een klok veranderde” is filmisch voor ons zeer inspirerend. De cyclus van het leven speelt vaker een rol in ons werk, de wedergeboorte vormt een mooie extra inspiratie. Het ‘vader en zoon’ thema is ons op de huid geschreven en is in ons werk vrijwel altijd aanwezig”.  Paul en Menno hebben de afgelopen jaren filmopnames gemaakt van het hele proces van het maken van de klok. Van het gieten in de gieterij tot het ophangen in de toren.

regie: Karina Kroft
tekst en zang: Katinka Polderman
film: Paul en Menno de Nooijer
musici: Erik Bosgraaf, Izhar Elias, Bart de Vrees
decor: Nelly Blessinga
lichtontwerp: Niels Kingma
kostuums: Paul en Menno de Nooijer
techniek: Thomas Koopmans en Elizabet van der Kooij
productie: Marthe van der Hilst
zakelijke leiding: The Rogues – Guusje van Deuren
muziek: Johnn Dowland, Matthias van den Gheyn, Jacob van Eyck, Jorrit Tamminga

foto’s: © 2017 menno&paul de nooijer

Verhaal “Over de beiaardier die in een klok veranderde”

Als ik aan zijn zelfgemaakte oefenklavier denk op de Oostsingel in dat zolderkamertje 

Allemaal melkflessen gevuld met water en al dat onderbroeken elastiek 

Er klinkt een uurslag, 6 uur ’s ochtends. De kerk en de kerktoren worden geïntroduceerd. Het verhaal speelt zich voornamelijk af in en rondom de kerktoren met de beiaard. Daarna wordt ingezoomd op het uurwerk, de klokken en de automatische beiaard (de jukebox van de stad) die de zogenaamde versteken voortbrengt.

De hoofdpersoon van het verhaal van de voorstelling wordt in 1947 geboren. In zijn jeugd ontwikkelt hij een liefde voor de beiaard, aangewakkerd door zijn pianoleraar die tevens de stadsbeiaardier was. Hij bouwde van melkflessen en onderbroekenelastiek zijn eigen beiaard waarop hij in zijn kinderkamer kon oefenen. Zijn kamertje was op de zolder van het ouderlijk huis met uitzicht op de toren én de beiaard, zijn grote liefde.

Zijn carrière ontwikkelt zich verder tijdens zijn studie in Amsterdam waar hij zoveel mogelijk beiaard probeert te spelen. Uiteindelijk krijgt hij met grote onderscheiding zijn beiaarddiploma aan de beiaardschool. Daarna wordt hij in 1977 benoemd tot stadsbeiaardier (‘de hoogste ambtenaar’ zoals hij dat zelf noemt).

Het absolute hoogtepunt van zijn carrière is ongetwijfeld de vertolking van Perfect Day voor Lou Reed in New York in 2009.

Na zijn overlijden besluiten de inwoners van het stadje een grote klok te laten gieten, ter nagedachtenis aan de beiaardier. Eerst wordt de gietvorm van leem gemaakt, de valse klok. Daarna verhit men het brons. Het vloeibare brons wordt in de gietvorm gegoten en daarna moet de klok afkoelen. Als de klok volledig is afgekoeld wordt de klok ontmanteld en gestemd.

Op 11 maart 2015 is de gloednieuwe klok in de toren gehesen en de reïncarnatie van de beiaardier
hangt daar sindsdien voor eeuwig

Het verhaal eindigt met de afdaling vanaf de nieuwe klok via de lange wenteltrap naar beneden. Eenmaal weer beneden zien we als we met twee voeten op de grond staan in de kerktoren de goudkleurige klok glinsteren in de zon. Dan klinkt er een versteek vanuit de toren, Perfect Day.